Müslüman bir esnaf ve tüccarın ticaret ve esnaflıkta asıl amacı ne olmalıdır?
Helal ve haram ayrımı yapmadan, hırs ile daha çok dünyalık kazanarak Karun misali bir nefis ve benlik ile “… ancak sahip olduğum bir bilgi sayesinde verilmiştir. (Kasas 78)” anlayışı ile ticaret yapmak mı?
Ya da; Kazandığını bir emanet olarak görüp, asıl mal sahibinin Allah olduğunu ve geçici olarak tasarruf sahibi olduğu şuuru ile helal kazanç elde etme anlayışı ile ticaret yapmak mı?
Tabi ki; Müslüman bir esnaf veya tüccar, kazancına haram katmayı en büyük zarar olarak görmelidir. “Rızkın onda dokuzu ticarettedir” hadisini kendisine düstur edinerek rızkını ticaretle temin etmeye çalışanlar çok dikkatli olmalıdır.
Para kazanmanın kendisiyle beraber getirdiği olumlu ve olumsuz şeyler vardır. Kişinin kendisini ve ailesini başkasına muhtaç bırakmaması, ihtiyaç sahiplerine yardımcı olabilmesi, bir başkasına yük olmaması, İslam’ın güzelliklerini yaşaması ve yaşatması olumlu şeylerdir.
Para kazanmayı amaç haline getirmesi, parayı daha çok kazanmak için hırslı olması, İslam’ın güzelliklerini yaşama ve yaşatmada tembelleşmesi, fikrimizin ve zikrimizin sadece ticaretimizin olması ise olumsuz şeylerdir.
Asıl Kazanç Maddiyat Değil, İnsanları İslam’a Davet Etmektir
Para kazanmak, onu çoğaltmak, sadece kazancımıza kazanç katmak için çalışmak ve bunu tek amaç haline getirmek en büyük zarardır.“Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım. Zariyat-56” ayeti yaratılış amacımızı belirtmektedir. Ticaretle uğraşıyorsak bile yapmış olduğumuz bu ticaretin bizi Allah’a yaklaştırması gerekmektedir. Şayet yapmış olduğumuz ticaret bizi Allah’tan uzaklaştırıyorsa ondan uzaklaşmamız gerekmektedir.
Ticari ahlakımızla insanlara örnek olmamız ve onlara Allah’ı hatırlatmamız gerekmektedir. Doğru sözlülüğümüzle ve güvenirliliğimizle; insanlara, İslam ahlakının yaşanması durumunda toplumda huzur ve mutluluğun tahsis edilebileceğini gösterebilmeliyiz. Ticaretteki muamelelerimizde bizimle muhatap olan insanlar İslam’ın bize kattığı güzelliklerden etkilenerek, şahsımız üzerinden İslam’a ve Müslümanlara sevgi beslemelerine neden olabilmeliyiz.
Toplum içerisinde ticaretindeki sıkıntılı davranışlarından dolayı İslam’a ve Müslümanlara dil uzatan birçok insan görmekteyiz. “Birde sakalı var; … , bir de namaz kılıyor; …, bir de Hacca gitmiş; …, Bir de bize dinden imandan bahsediyor; …, O’nun gibi davranıp namaz kılacağıma, namaz kılmam daha iyidir… gibi birçok söz duymaktayız.
Bu tür sözleri söyleyenler iyi niyetli insanlar olmamakla birlikte, şeytanın ağzı ile konuşmaktadırlar. Yapmış oldukları bu konuşmalardan dolayı tevbe etmezlerse ahirette bu düşünce ve söylemlerinden dolayı hesaba çekileceklerdir. Peki, bu tür insanlara malzeme çıkartarak konuşmalarına neden olan Müslüman esnaf ve tüccarlardan hesap sorulmaz mı?
Konuya gelecek yazımda devam edeceğim.
Selam ve dua ile …
