Türkiye'nin deri ve spor ayakkabı ihracatının yaklaşık yüzde 20'sini karşılayan Gaziantep’teki üreticiler, 2019 yılında paylarını yüzde 33'e taşıdılar. 2023 hedefleri doğrultusunda ayakkabıdaki ihracat payını yüzde 30'un üzerine çıkarmayı hedefleyen üreticiler, ihracat rakamlarını ise 117 milyon dolardan 160 milyon dolara çıkarmayı planlıyor.
İstanbul’dan sonra Türkiye ve Avrupa’nın deri ve spor ayakkabı ile terlik ihtiyacının önemli ve büyük bir bölümünün karşılandığı Gaziantep'te ayakkabı sektörü, salgın sürecinde yaşanan olumsuzluklara rağmen belirlenen hedeflerden taviz vermedi.
Gaziantep’te yılda yaklaşık 180 milyon çift deri, spor ayakkabısı ve terlik üretimi yapan üreticiler, yıllık üretim miktarını ise 200 milyona çıkarmayı hedefliyor.
Gaziantep Ayakkabıcılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mehmet Emin İnce, İLKHA muhabirine, Türkiye'nin ayakkabı ve terlik ihracatının yüzde 20'sinin karşılandığı Gaziantep'te üretilen terlik ve ayakkabıların dünyadaki 35 ülkeye ihraç edildiğini söyledi.
“2020 yılında yüzde 40’lık bir küçülme yaşandı”
Gaziantep’in ayakkabı sektöründe Türkiye'nin Anadolu'daki en büyük üreticisi ve en büyük ihracatçısı konumunda olduğunu ifade eden İnce, “Fakat pandemiden kaynaklı üretim şartlarında ayakkabı sektöründe yüzde 50'lik bir küçülme yaşandı. Dünya rakamlarına baktığımız zaman dünya genelinde ayakkabı sektöründe 2020 yılında yüzde 40’lık bir küçülme ile geçti. En yüksek olan İngiltere'deydi ve İngiltere yüzde 55 küçülmeyi gerçekleştirdi. Terlik sektöründe oldukça iyiyiz. İnsanlar eve kapandığı için terlik satışlarında bir düşüş yaşanmadı. Bir de üst gurup ürünlerimizde hedef yıl sonu itibarıyla tuttu ama onun dışında okulların kapalı olması, seyahat kısıtlamalarının devam etmesi, organizasyonların yapılamaması, günlük tercih edilen ayakkabıların satışını önemli oranda durdurdu.” dedi.
“Salgın sürecinde terlik ihracatı arttı”
Deri ayakkabı üretiminde düşüş yaşandığını ancak spor ayakkabıya talebin arttığını ifade eden İnce, “Çünkü insanlar spor kıyafetleriyle gezdiklerinden dolayı ayaklarına daha rahat ürünler giyip gezmekle değerlendirdi. Spor ayakkabısı grubunda biraz bir çıkış oldu. Fakat genel olarak hem ihracatta hem de imalatta ayakkabı sektöründe bir küçülme oldu. Terliğin bize katkısıyla biz 2020 yılını artışla kapattık. Terlik dahil ettiğimizde 136 milyon dolar, terliği çıkarınca ayakkabı ihracatında yüzde 18,5’luk gibi bir küçülme oldu.” ifadelerini kullandı.
“Önümüzdeki 2 yıl içerisinde tekrar eski günleri yakalarız”
Salgın sürecine ve yaşadıkları tüm sıkıntılara rağmen üretime devam ettiklerini belirten İnce, ihracatta yaşanan kayıpların telafi edilmeye başlandığını ifade ederek şunları söyledi:
“2021 yılında normalleşme ile birlikte aşının bulunması ve aşının olumlu yönde de bizlere geri dönüş sağlaması, seyahat kısıtlamalarının kalkması, fuar organizasyonlarının tekrar yapılması, okullarımızın tekrar açılması, kısıtlı da olsa düğünlere izin verilmesi, yaz sezonu, bayram Anneler Günü umudumuzu artırmış durumda. Ümit ediyorum ki en azından önümüzdeki 2 yıl içerisinde tekrar eski günleri yakalar ve bir toparlanma sürecine gireriz.”
Ayakkabı ihracatındaki hedeflerine ulaşmak için yaptıkları çalışmaları anlatan İnce, ihracatı büyütme hedefinin yanı sıra ayakkabıda markalaşmayı hedeflediklerini “Made in Gaziantep” markası ile üretim yapmak istediklerini ifade etti.
“2023 rakamlarını çok rahat bir şekilde yakalayacağımızı ümit ediyorum”
Fiyat ve kalite olarak dünyaya ürün satacak standartlara, üretime ve alt yapıya sahip olduklarını ifade eden İnce, “Şu an tüm dünyada bir daralma söz konusu ve ümit ediyorum ki önümüzdeki bu süreçte normalleşme ile birlikte ayakkabıda cumhuriyet tarihinin rekorunu inanıyorum. Cumhurbaşkanımızın hedef gösterdiği 2023 rakamlarını çok rahat bir şekilde yakalayacağımızı ümit ediyorum.” diye konuştu.
Salgın sürecinde iş bırakma ve sektörde küçülme gibi bir durumun yaşanmadığını ancak işletmelerde iş kaybından dolayı elemanlar da dönüşümlü çalışmalar yaşandığını bildiren İnce, geçtiğimiz aylarda da Gaziantep’te ilk fiziksel ayakkabı fuarını düzenlediklerini hatırlattı.
“Fiziksel fuarları yapmayı sürdüreceğiz”
İnce, “Fuarımız ilk fiziksel fuar olmasına rağmen biraz sipariş geldi ve bu da bizi heyecanlandırdı. İki sanal fuar gerçekleştirdik. Yurt dışı ile irtibat kurmaya çalıştık. İlk fuara 31 firma ikinci fuara 200 firma ile katıldık. Bu iki fuar bir heyecan içerisinde gerçekleşti. Dünyanın en büyük ayakkabı moda fuarı şu an pandemi nedeniyle yapılmamaktadır. Bir ay boyunca bu fuar show olarak yapılmaya başlandı. Bu fuara katılacak olan İtalyan ayakkabı üreticileri mayıs ayında İstanbul’da yapacağımız ayakkabı fuarına davet ettik. Çünkü biz fiziksel fuarları yapmayı sürdüreceğiz. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği, Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu, Türkiye Ayakkabı Geliştirme Vakfı ile birlikte Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayi Fuarı’nda (AYSAF) 40 tane İtalyan firmaya yer verdik. Onların Rusya pazarındaki müşterileri de bu fuara gelecek.” dedi.
“Üreticilerimiz dünya piyasasına açılmak için hazırlıklarını yaptılar”
Gaziantep’te çarkların ihracat için döndüğünü vurgulayan İnce, “Ayakkabı, spor ve terlik üreticilerimiz var gücüyle yeni sezon modelleri ile birlikte dünya piyasasına açılmak için hazırlıklarını yaptılar. Fakat pandemiden sonra normalleşme ile birlikte artık her şey eskisi gibi olmayacak. Yine kısıtlamalar kapsamında normal yaşantımıza yavaş yavaş dönmeye başlayacağız. Artık insanlar, eski tüketim çılgınlığını maalesef gösteremeyecek. Hem maddi yönden hem de çok fazla gezme, çalışma ve sosyalleşme olayı olmadığı için daha az ayakkabı daha az alışveriş bu süreci geçirmeye çalışacak. Bu süre içerisinde bizde dünya pazarında pay almaya çalışıyoruz. Çünkü Çin uzakta ve Türkiye Avrupa'ya daha yakın bir ülkedir. Az rakamlarla daha çok çeşidi temin etme şansı Avrupa'daki firmaların burada daha yüksek.” şeklinde konuştu.
“50 ülkeye ayakkabı ihracatı yapmayı hedefliyoruz”
Salgın sürecinde sürpriz çıkışlarında olduğunu belirten İnce, “Aralık ayını hedef ülkelerimizden olan İngiltere’yi ilk sırada kapattık. Bu bizi hem şaşırttı hem de heyecanlandırdı. Aralık ayında ihracattaki çıkış sebebimiz; şubat-mart ayında temin edeceğimizi ürünleri pandemiden dolayı çarklar durmasın diye daha erken hazırladık, karşımızdaki müşteri ile bu durumu konuştuk, onlarda bu erken sevkiyatı kabul ettiler ve ürünleri de erken gönderince aralık ayında yüksek bir trend yakaladık. Gaziantep 35 ülkeye resmi rakamlara göre ayakkabı ihracatı yapmaktadır. Dilerim bu sayıyı önümüzdeki yıllarda 50'ye çıkarırız.” ifadelerini kullandı.
