Bir yılı aşkın süredir bu yana hayatımızı olumsuz etkileyen Covid-19 salgını ekonomik anlamda tüm sektörleri olumsuz yönde etkilediği gibi turizme hitap eden sektörleri de etkiledi.
Covid-19 salgını nedeniyle zor günler geçiren esnaf, uzun bir süredir hafta sonu uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarından dolayı sadece hafta içi hizmet verebiliyor. Salgının yanı sıra kış mevsimi ve uygulanan kısıtlamalar nedeniyle kente turistlerin gelmemesinden dolayı satış yapamayan esnaf, sık sık sektörün zor durumda olduğunu dile getiriyor.
Özellikle giderlerin ağır olduğuna dikkat çeken esnaf, yapılan yardımların sektöre destek olmadığını vurguluyor. Covid-19 salgını nedeniyle iş yapamaz duruma gelen ve umudunu 1 Haziran’dan itibaren başlaması planlanan “normalleşme” sürecine bağlayan esnaf, turizm sezonunun başlamasıyla birlikte sektörde bir kıpırdama yaşanmasını bekliyor.
Salgın sürecinde satış yapamamaktan yakınan esnaf, dört gözle “normalleşme” sürecinin başlamasını bekliyor.
Gaziantep Bakırcılar, Saatçiler ve Sedefçiler Odası Başkanı Celal Açık, esnafın gözünün 1 Haziran’da olduğuna dikkat çekti.
Normalleşme sürecinin başlamasıyla salgın sürecinde sessizliğe bürünen tarihi çarşılarda hareketliliğin başlayacağını, kente yerli ve yabancı turistlerin geleceğini belirten Açık, esnafın Covid-19 kurallarına uyduğunu ve her türlü önlemini aldıklarını ifade etti.
“Hem virüsten hem de zamlardan yorulduk”
Esnafın salgın sürecinde çok yorulduğunu ve mağdur olduğunu belirten Açık, “15 ay oldu, yorulduk ve bu virüs bizim dengemizi bozdu. Ama inşallah bu düzelecek. Biz bu sürecin sürekli olumlu ve olumsuz sonuçlarını anlatıyoruz. Hem virüsten hem de zamlardan yorulduk. Bugün bakır 40 liradan 100 lira oldu. Bazı durumlarda olumlu konuştuk. Ülke bizim ve bize ‘başkan siz etkilenmediniz mi?’ diye sordular. Bu süreçten yüzde 99 etkilendik, etkilenmeme diye bir kural var mı? Bakır 40 liradan 100 TL olmuş. Biz sektör olarak yüzde 90 oranında yerli ve yabancı turiste hitap ediyoruz. Antep'e turist mi geliyor? Ama bizden kötüleri, hiç dükkan açamayan vardı. Biz hep şükür ettik. mağdur olan esnaf ve şükür eden yine esnaf. Yani esnaf öyle bir kitle ki Türkiye'nin üçte birini oluşturan bir kitleden söz ediyoruz. Bu süreçten etkilenmeyen kalmadı. Tabi büyük marketler servetlerine servet kattı. Ama ağlayanlar onlar ve şükür eden de biziz.” dedi.
“Mağdur olmayan küçük esnafımız kalmadı”
Salgın sürecinden tüm esnafların etkilendiğine dikkat çeken Açık, “Mağdur olmayan küçük esnafımız kalmadı. Biri az, biri çok mağdur oldu. Bakırcılar Çarşısı tarihinde hiç kapanmamıştı ve çarşıyı kapattık. Ama umudumuz tükenmez. Gaziantep olarak inşallah virüs illeti giderse bir patlama yapacağımızdan eminiz. Allah'ın izniyle sektörümüz açılır. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile bu konuda bayağı bir gayret içindeyiz. Hep birlikte Gaziantep’in tanıtımını yapmamız lazım. İnşallah 1 Haziran’dan sonra hedeflerimiz tutarsa patlama yaparız. İnşallah bir aksilik olmazsa bütün hazırlıklarımız yaptık. 1 Haziran’dan sonra inşallah normalleşme başlar. Zaten bizim en büyük sıkıntımız şehirlerarası kısıtlamalardı. Çünkü turist gelmiyordu.” ifadelerini kullandı.
Esnaf olarak normalleşme süreci için tüm hazırlıklarını tamamladıklarını belirten Açık, Türkiye’deki bütün yerli ve yabancı turistlerimizi Gaziantep'e davet etti.
Tarihi Büdeyri Han esnaflarından kutnu ustası Abdulkadir Mekki ise Türkiye'nin en önemli turizm merkezleri arasında yer alan Gaziantep’te “normalleşme” dönemine geçilmesi ile birlikte turistlerin gelmeye başlayacağını ve esnafın toparlanmaya çalışacağını ifade etti.
“İnşallah yine eski günlerimize döneriz”
Turizme hitap eden esnafın bu süreçten olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Mekki, “Allah bu musibeti inşallah başımızdan kaldırır tam kapanma sürecinde Gaziantep'in kültür yolu üzerindeki tüm esnaf ve sanatkarlarımız yöresel ürünler yapıyor. Bizde hanımızda kutnu kumaşı üretimi yapıyoruz. Bu bölge kültürel boyutunun yanında turistik amaçlı olduğu için yurt içi ve dışından turistler gelmiyor. Handaki kafemiz zaten kapalı. Bakır, sedef, kutnu, tespih, yemeni ve diğer yöresel ürünlerin üretimini yapan ustalarımızın hepsi mağdur durumdalar. Ama 1 Haziran'da normalleşme başlayacak, insanlar tekrar gelip Gaziantep'in havasını soluyacaklar, suyunu içecekler ve bu arada bütün kültürel boyuttaki ürünlerini görecekler. Hediyelik eşya alacaklar. İnşallah normalleştiğimizde tekrar hayatımıza döneriz.” ifadelerini kullandı.
Salgın nedeniyle uygulanan kısıtlamalardan dolayı kente turistlerin gelmediğini ve bu durumun esnafı çok olumsuz etkilediğini belirten bakırcı Halil Cida ise umutlarını 1 Haziran’dan sonra gelecek turlara ve turistlere bağladıklarını ifade etti.
“Destek alamadığımız için bu süreçten olumsuz etkilendik”
Salgın sürecinde bölgenin turizm merkezi olan Kültür Yolu ve çevresinin boş kaldığını ifade eden Cida, “Hanımız çok sakin ve kafeler kapalı. Zaten bizim işler nasıl spesifik işler yani böyle herkes bakırı alıp koyacak değil. Hafta sonları yerli, yabancı turistler ve turlar geliyor. Bizde turistlerin tekrar gelmesini bekliyoruz. Yani iki günde insanlar ne alıyorlar bakır eşyalar alıyorlar. 17 gün kapandık, geçen yıl mart ayında kapandık. Esnaf mağdur oldu. Ürünlerimiz lüks ihtiyaç ve bakırın kilosu olmuş 105 lira olmuş. Esnaf olarak 1 Haziran’ı bekliyoruz. 1 Haziran’da da para kazanmayı beklemiyoruz. Biz zaten geçen yıl bakırı 40 liraya alıyorduk ve bir şeyler kazanıyorduk. Şimdi ise hammadde başta olmak üzere aldığımız ürünler pahalı. Millette zaten alım gücü yo ve bu ürünleri kime satacağız? 1 Haziran’ı bekliyoruz ve artık şuralar cıvıl cıvıl olsun. Psikolojikmen yıprandık. Salgından önce buralar her gün cıvıl cıvıldı. Şimdi ise insanlarda psikolojik bir mutsuzluk var. Yani hiç kimsenin yüzü gülmüyor. İnşallah her yer açıldığı zaman artık gelen turistlere bakacağız.” şeklinde konuştu.
“Devletin artık bir sorumluluk alması lazım”
Esnafın sıkıntısının çok büyük olduğunu ifade eden yemenici ustası Yusuf Güneş ise “normalleşme” süreci ile birlikte sokağa çıkma kısıtlamasının kaldırılmasıyla kısmen de olsa kentte bir hareketliğin başlamasını beklediklerini belirterek şunları söyledi:
“Bize kapatın diyorlar’ kapatıyoruz, ‘aç diyorlar’ açıyoruz. Kapattığımız sürede kiramızı cebimizden ödüyoruz. Devletin bize verdiği her hangi bir destek yok. Avrupa'daki birçok ülkede esnafa devletin büyük destekleri var. Bizim bu konuda bir beklentimiz de yok. Bize yüzde 5 bile faydası olsa yeterlidir. Esnafın çoğu evine aç gidiyor. Devletin artık bir sorumluluk alması lazım. İlk bu pandemi başladığı zaman 15-20 gün düzenli ve disiplinli bir şekilde kapanma olsaydı, belki bu aşamalara gelmezdik.”
“Esnaf tamamen gözünü 1 Haziran’a çevirdi”
Salgın sürecinde esnaf olarak ciddi anlamda mağdur olduklarını anımsatan sedef işleme ustası Ahmet Bıyık da, “Esnaf tamamen gözünü 1 Haziran’a çevirdi. Özgürlüğe kavuşmak istiyorsak esnaf ve halk olarak kurallara uyacağız. Biz tamamen 1 Haziran’a bağlandık ve 1 Haziran’ı bekliyoruz. Çünkü yavaş yavaş yabancı turistler gelmeye başladı. Yerli turistin de katkısı olur ve 2 yılın acısını çıkartmış oluruz. Küçük esnaf zor durumda ve inşallah 1 Haziran'da umutluyuz.” diye konuştu.
